ТУВИНОЧКА
Эргим номчукчулар! Хам чаяанныг төрүттүнгеш, чонунга ачы-дузазын чедирип чоруур онзагай чаңгыс чер чурттугларывыс-биле ажыктыг, солун интервьюларны силерге бараалгадып, “Хамның кичээндирии” деп чаа рубриканы эгелээр-дир бис. Рубрикавыстың кол сорулгазы – хам чаяанныг аалчыларывыстың берген арга-сүмелерин сайгарып бодап, чогуур түңнелдерни үндүргеш, амыдыралга ажыглап болур арганы номчукчуларывыска тургузары. Хам чүдүлге – өгбелеривистиң эң-не буруңгу чүдүлгези болгай. Хамнарга чүдүүрүнче кым-даа кымны-даа албадавайн турар, ынчалза-даа өске бүгү шажын-чүдүлгелерге дег, хамнаашкынга база хүндүткелдиг хамаарылгалыг болуру чугула.
Чаа рубрикавыстың бир дугаар аалчызы – “Чеди хамның салгалдары” хамнар ниитилелиниң даргазы, Дээди хамның оралакчызы, уксаа салгаан дээр уктуг хам Светлана Светлововна Сендажы.
- Светлана Светлововна, Шагаа дээрге тыва чоннуң чаа чыл уткуур улуг байырлалы болгай. Ону чөөн чүктүң, кыдат азы сарыг шажын календары-биле уткуп турар бис бе? - Тыва чон шаандан тура боттары ай, хүн, шак санап үндүрер тускай системалыг, календарлыг турган. Ай биле хүн чаңгыс шугумга чыскаай туруптар үеде чыл солчулгазы болуп, Шагааны байырлаар чораан бис. Бо талазы-биле тыва ай-хүн календары кыдат азы тибет календарьлардан ылгалып турар – ай хире карышкактыг. Ында бистиң чуртувустуң география талазы-биле туружу салдарны чедирип турар – төөгүвүстен алырга, март айда Шагааны уткуп чораан болуп турар бис. А Шагаа деп сөстү “шаг” болгаш “аа” деп ийи сөстен …