ТУВИНОЧКА
Азият Хеймер-оолович Догдугаш амгы үеде Россия чергелиг «Ада-чурттуң камгалакчылары» деп фондунуң Тывада салбырының директорунуң оралакчызы болуп ажылдап, школачылар, аныяктар ортузунда шериг-патриотчу кижизидилге ажылын чорудуп турар (чуруктарда). Ол тускай сорулгалыг шериглер отрядының улуг дуржулгалыг дайынчызы, оларның эң бедик чоргааралының болгаш эрес-дидиминиң демдээ деп санаттынар крап өңнүг шериг бөрттүң эдилекчизи.
Ындыг бөрттү кедер, эдилээр эргени ол канчап чедип алганыл?
Чоокта чаа Азиятка ужурашкаш, ол дугайында чугаалап бээрин дилээн мен. Ооң чугаазы амгы үеде өзүп орар оолдарга, уругларга – келир үеде чурт камгалакчыларынга, ылаңгыя, школаларда чалыы шериглер (юнармия) дээр бөлүктерниң кежигүннеринге өөредиглиг болур боор дээн бодал-биле мооң адаанда сөзүглелди парлалгаже киирдим.
Шериг албанынга дыка берге шылгалдаларны, белеткелдерни ажып эрткен тыва оолдарның бирээзи Азият Догдугаш бодунуң чугаазын мынчаар эгеледи.
– Мен 1992 чылдың июнь 11-де Чеди-Хөл кожууннуң төвү Хову-Аксы суурга төрүттүнген мен. Аңаа ортумак школаны дооскаш, ол-ла суурда тускай мургежилдерге өөредир училищениң ыяштан чараш чүүлдер чазаар салбырынче өөренип кирип алган мен. Орта өөренип турумда, шеригже келдирти берген, албан-хүлээлгем эрттирер дээш чорупкан мен. Шупту 30 оол чорупкан бис, 29 тыва, бирээвис орус омактыг. Оон Хабаровск хоорайга доктаап, дүрген хөделир шериг кезээниң бир бригадазынга барган бис. Мени аңаа салбыр командири кылдыр томуйлап каан. Тос ай дургузунда шериг херээн орта эрттирдим. Ынчан биске тускайлаттынган шериг оолдары чедип келген. «Тайфун» дээр тускай сорулгалыг отрядтың шериглери болган. Бисти өөредилге шөлүнге (плацка) чыскаагаш, “Спецназка шериг …