Стихотворение «Тывам кызы»
Мөңгүн-Тайга ирбиш чурту
Мөкүлчек-ле сарлыктарлыг.
Мөңгүн-Тайга кыстарынга
Мөгеер мен, ажыл-ишчи.
Өвүр кожуун база байлак -
Өлчей, кежик чонун каастаан.
Өңгүр, чараш торгу кеткен
Өвүр кызы өөрлерлиг мен.
Бай-ла-Тайгам барыксанчыг,
Балык, байлаң Кара-Хөлде.
Бараалгаткан ыры-самныг
Бай-ла-Тайгам кызы чараш.
Барыын кожуун Мажалыкка
Базар кезип баргылаар мен.
Баштак кыстар мени көргеш,
База кааптар караа чараш.
Сүт-ле-Хөлум магадаар мен -
Сүлде бедик мөгелерлиг.
Сүт-Хөл кызы чоргаар, топтуг,
Сүмележир ажык чаңныг.
Чөөн-Хемчиим төөгүлүг чер,
Чөпшээрежип мөгеер мен.
Чөөн-Хемчиим кызы эргим -
Чөлеңгиижим, чоргааралым.
Тес-Хемим дендии чараш -
Теве-Хая адан олчаан.
Тес-Хем кызы дески чараш,
Демниг эжи болуксаар мен.
Бии-Хемим билдингир бай -
Биеэ шагдан хааннар шилээн.
Бии-Хем кызын сонуургаар мен -
Билзек солчуп чурттаксанчыг.
Кызыл хоорай - найысылал.
Кыстар, оолдар, сургуулдар хөй.
Кызыл хоорай кыстарынга
Кызыл чечек сунуксаар мен.
Каа-Хемим кайгамчыктыг,
Катап-катап барыксанчыг.
Каа-Хем кызы дужуксанчыг
Кады чурттап чоруксаар мен.
Таңды кожуун тайгаларын
Таваар кезип чоруксаар мен.
Тамчык кады чурттаксанчыг
Таңдым кызы таан чараш.
Чаа-Хөлүм шыгжамыр суу
Чалгып чыдар, улуг, делгем.
Чаа-Хөл кызын чаптап көргеш,
Чалыы үем эглип келир.
Улуг-Хемим делгемнерин
Ужар куш-ла эргип шыдаар.
Уран чүүлге алдарлыг-ла
Улуг-Хемим кызы чараш.
Чеди-Хөлүм чараш, каазын
Чежеге-даа эргиксээр мен.
Чеди-Хөлүм кыстарынга
Чергележип чоруксаар мен.
Эрзин кожуун эки оран.
Эргип, барып дыштаныр мен.
Эрзин кызы эргим кыстар
Эдеришкен эштерим боор.
Тере-Хөлүм дески чараш,
Терең хөлде Пор-Бажыңныг.
Тере-Хөлдүң кызын көргеш,
Дески эвес чүрээм согар.
Тожу кожуун тоолчургу,
Тодуг, чылыг, байлак чоннуг.
Тожум кызы кожа чорда
Тоолда кирген маадыр мен.
Тыва чуртум - мээң чуртум,
Тыва чонум - мээң чонум,
Тыва дылым - мээң дылым,
Тывам кызы - мээң эжим.